Trang Chính
HỆ THỐNG PHÂN PHỐI GASOHOL
Biến tính ethanol
Tại nhà máy, sản phẩm ethanol dùng làm nhiên liệu sẽ được pha trộn với một lượng nhỏ chất biến tính theo tỷ lệ 1- 5 % thể tích nhằm đánh dấu mục đích sử dụng. Ethanol sau khi đã pha chất biến tính được gọi là ethanol biến tính. Chất biến tính thường được sử dụng là xăng thương phẩm như RON 90, RON91, RON 92 hoặc phân đoạn naphtha.
Tồn chứa ethanol
Ethanol có lẫn nước khi pha vào xăng sẽ làm giảm chất lượng của nhiên liệu, vì vậy ethanol phải được chứa trong các bồn chuyên dùng nhằm hạn chế sự tiếp xúc với môi trường ẩm ướt. Các bồn này được làm kín gắn ống thông áp, có thể được lắp đặt thêm hệ thống ngưng tụ (condensor) để giảm lượng hao hụt do bay hơi.
Nhà máy sản xuất BE Russell, Tp Kansas, Mỹ.
Vận chuyển ethanol
Khi pha ethanol vào xăng làm nhiên liệu động cơ, hỗn hợp thu được có tên gọi là gasohol. Tùy theo tỷ lệ pha trộn mà ta có gasohol E5, E10, E20,… tương ứng với tỷ lệ thể tích của ethanol là 5%, 10% và 20%.
Do phân tử ethanol có ái lực mạnh đối với phân tử nước, nó dễ dàng hấp thụ nước ở nhiệt độ thường. Thời gian chứa gasohol càng lâu càng tăng khả năng gasohol bị nhiễm nước từ môi trường. Ngoài ra khi vận chuyển cũng có có những rủi do sau:
• Bị lẫn nước do nước đọng lại trong quá trình xúc rửa khoang chứa của tàu hỏa, xe bồn, tàu biển chuyên dụng,…
• Trong các hệ thống đường ống thường có sự tích tụ nước tại các chỗ nối, các đoạn cong. Nếu gasohol được bơm qua các hệ thống ống này, nước sẽ trích ly một phần nào đó ethanol ra khỏi hỗn hợp gây ra hiện tượng thay đồi chỉ số octane của sản phẩm cuối cùng.
• Ethanol là một dung môi tốt, nó có thể hòa tan và mang theo các chất bẩn có trong hệ thống đường ống. Sau khi được pha trộn với xăng, sản phẩm gasohol có thể gây hại cho động cơ xe.
• Một số tài liệu làm thực nghiệm cho thấy, ethanol có thể phá hủy hệ thống đường bắt đầu từ những vị trí không đồng nhất như mối hàn, khớp nối, đệm làm kín… Hiện tượng này rất khó theo dõi và phát hiện kịp thời.
Pha trộn và phân phối gasohol
Do nước không hòa tan với xăng nên gasohol lẫn nước nhiều sẽ bị phân lớp và ảnh hưởng chất lượng nhiên liệu.
Để hạn chế việc gasohol hút nước trong không khí và trong quá trình vận chuyển, quá trình pha trộn ethanol và xăng thường được tiến hành ở khâu cuối của chuỗi phân phối nhiên liệu sinh học. Các địa điểm được chọn thường gần thị trường tiêu thụ như tại các tổng kho đầu mối.
Sau khi pha trộn, gasohol được vận chuyển thẳng tới các trạm bán lẻ xăng dầu nhằm giảm thời gian tồn chứa. Trong trường hợp nhà máy lọc dầu gần các thị trường tiêu thụ xăng dầu thì quá trình pha trộn gasohol được thực hiện ngay trong khu bể chứa sản phẩm của nhà máy.
Quá trình pha trộn ethanol vào xăng được thực hiện theo hai cách: pha trộn theo mẻ trong bồn chứa và pha trộn trên tuyến ống. Đối với quá trình pha trộn trong bồn chứa, ethanol và xăng được trộn theo tỷ lệ phần trăm theo thể tích, ví dụ 10 % thể tích ethanol và 90% thể tích xăng, đồng thời một số phụ gia ổn định cũng được thêm vào. Khi pha trộn trong bồn chứa lớn, hỗn hợp được bơm tuần hoàn trong khoảng thời gian nhất định để tạo sự pha trộn đồng nhất.
Đối với quá trình pha trộn trên tuyến ống, ethanol và xăng được chứa trong hai bồn riêng biệt và đi theo hai đường ống khác nhau để qua thiết bị trộn. Tại thiết bị trộn, phụ gia ổn định cũng được thêm vào. Sản phẩm sau cùng được bơm ngay vào xe bồn để chở đi tiêu thụ tại các trạm bán lẻ xăng dầu.
Trên thế giới, phương pháp pha trộn trên tuyến ống rất phổ biến do có nhiều ưu điểm như: không phải đầu tư thêm bồn bể, đáp ứng nhanh với nhu cầu thị trường, giảm thời gian tồn trữ gasohol. Trong quá trình vận chuyển gasohol bằng xe bồn, ethanol và xăng tiếp tục được khuấy trộn một cách tự nhiên.
Sơ đồ pha trộn trên tuyến ống như sau:
Ethanol do các nhà máy sản xuất sẽ được bán cho nhà phân phối bằng xe bồn, tàu biển hay tàu hỏa chuyên dụng tới các kho chứa. Tại đây, ethanol được pha trộn với xăng rồi phân phối trực tiếp đến các trạm xăng bán lẻ. Quá trình vận chuyển gasohol được thực hiện bằng xe bồn.
Sơ đồ phân phối ethanol và gasohol điển hình:
Cải tạo các trạm xăng dầu thông thường phục vụ cho việc phân phối gasohol
Kho chứa sản phẩm tại các trạm xăng hiện nay có thể được chế tạo một hay nhiều khoang khác nhau. Khi cải tạo chuyển đổi sang phân phối gasohol, khoang chứa phải được rửa sạch, tháo khô và làm kín, tuyệt đối tránh sự thâm nhập của nước (nước mưa hay nước ngầm). Ngoài ra, một số chi tiết của thiết bị phải được thay thế định kì như các chi tiết làm bằng kim loại/hợp kim mềm (kẽm, đồng thau, nhôm) hay polymer (cao su thiên nhiên, polyurethane, chất keo,…).
Biến tính ethanol
Tại nhà máy, sản phẩm ethanol dùng làm nhiên liệu sẽ được pha trộn với một lượng nhỏ chất biến tính theo tỷ lệ 1- 5 % thể tích nhằm đánh dấu mục đích sử dụng. Ethanol sau khi đã pha chất biến tính được gọi là ethanol biến tính. Chất biến tính thường được sử dụng là xăng thương phẩm như RON 90, RON91, RON 92 hoặc phân đoạn naphtha.
Tồn chứa ethanol
Ethanol có lẫn nước khi pha vào xăng sẽ làm giảm chất lượng của nhiên liệu, vì vậy ethanol phải được chứa trong các bồn chuyên dùng nhằm hạn chế sự tiếp xúc với môi trường ẩm ướt. Các bồn này được làm kín gắn ống thông áp, có thể được lắp đặt thêm hệ thống ngưng tụ (condensor) để giảm lượng hao hụt do bay hơi.
Nhà máy sản xuất BE Russell, Tp Kansas, Mỹ.
Vận chuyển ethanol
Khi pha ethanol vào xăng làm nhiên liệu động cơ, hỗn hợp thu được có tên gọi là gasohol. Tùy theo tỷ lệ pha trộn mà ta có gasohol E5, E10, E20,… tương ứng với tỷ lệ thể tích của ethanol là 5%, 10% và 20%.
Do phân tử ethanol có ái lực mạnh đối với phân tử nước, nó dễ dàng hấp thụ nước ở nhiệt độ thường. Thời gian chứa gasohol càng lâu càng tăng khả năng gasohol bị nhiễm nước từ môi trường. Ngoài ra khi vận chuyển cũng có có những rủi do sau:
• Bị lẫn nước do nước đọng lại trong quá trình xúc rửa khoang chứa của tàu hỏa, xe bồn, tàu biển chuyên dụng,…
• Trong các hệ thống đường ống thường có sự tích tụ nước tại các chỗ nối, các đoạn cong. Nếu gasohol được bơm qua các hệ thống ống này, nước sẽ trích ly một phần nào đó ethanol ra khỏi hỗn hợp gây ra hiện tượng thay đồi chỉ số octane của sản phẩm cuối cùng.
• Ethanol là một dung môi tốt, nó có thể hòa tan và mang theo các chất bẩn có trong hệ thống đường ống. Sau khi được pha trộn với xăng, sản phẩm gasohol có thể gây hại cho động cơ xe.
• Một số tài liệu làm thực nghiệm cho thấy, ethanol có thể phá hủy hệ thống đường bắt đầu từ những vị trí không đồng nhất như mối hàn, khớp nối, đệm làm kín… Hiện tượng này rất khó theo dõi và phát hiện kịp thời.
Pha trộn và phân phối gasohol
Do nước không hòa tan với xăng nên gasohol lẫn nước nhiều sẽ bị phân lớp và ảnh hưởng chất lượng nhiên liệu.
Để hạn chế việc gasohol hút nước trong không khí và trong quá trình vận chuyển, quá trình pha trộn ethanol và xăng thường được tiến hành ở khâu cuối của chuỗi phân phối nhiên liệu sinh học. Các địa điểm được chọn thường gần thị trường tiêu thụ như tại các tổng kho đầu mối.
Sau khi pha trộn, gasohol được vận chuyển thẳng tới các trạm bán lẻ xăng dầu nhằm giảm thời gian tồn chứa. Trong trường hợp nhà máy lọc dầu gần các thị trường tiêu thụ xăng dầu thì quá trình pha trộn gasohol được thực hiện ngay trong khu bể chứa sản phẩm của nhà máy.
Quá trình pha trộn ethanol vào xăng được thực hiện theo hai cách: pha trộn theo mẻ trong bồn chứa và pha trộn trên tuyến ống. Đối với quá trình pha trộn trong bồn chứa, ethanol và xăng được trộn theo tỷ lệ phần trăm theo thể tích, ví dụ 10 % thể tích ethanol và 90% thể tích xăng, đồng thời một số phụ gia ổn định cũng được thêm vào. Khi pha trộn trong bồn chứa lớn, hỗn hợp được bơm tuần hoàn trong khoảng thời gian nhất định để tạo sự pha trộn đồng nhất.
Đối với quá trình pha trộn trên tuyến ống, ethanol và xăng được chứa trong hai bồn riêng biệt và đi theo hai đường ống khác nhau để qua thiết bị trộn. Tại thiết bị trộn, phụ gia ổn định cũng được thêm vào. Sản phẩm sau cùng được bơm ngay vào xe bồn để chở đi tiêu thụ tại các trạm bán lẻ xăng dầu.
Trên thế giới, phương pháp pha trộn trên tuyến ống rất phổ biến do có nhiều ưu điểm như: không phải đầu tư thêm bồn bể, đáp ứng nhanh với nhu cầu thị trường, giảm thời gian tồn trữ gasohol. Trong quá trình vận chuyển gasohol bằng xe bồn, ethanol và xăng tiếp tục được khuấy trộn một cách tự nhiên.
Sơ đồ pha trộn trên tuyến ống như sau:
Ethanol do các nhà máy sản xuất sẽ được bán cho nhà phân phối bằng xe bồn, tàu biển hay tàu hỏa chuyên dụng tới các kho chứa. Tại đây, ethanol được pha trộn với xăng rồi phân phối trực tiếp đến các trạm xăng bán lẻ. Quá trình vận chuyển gasohol được thực hiện bằng xe bồn.
Sơ đồ phân phối ethanol và gasohol điển hình:
Cải tạo các trạm xăng dầu thông thường phục vụ cho việc phân phối gasohol
Kho chứa sản phẩm tại các trạm xăng hiện nay có thể được chế tạo một hay nhiều khoang khác nhau. Khi cải tạo chuyển đổi sang phân phối gasohol, khoang chứa phải được rửa sạch, tháo khô và làm kín, tuyệt đối tránh sự thâm nhập của nước (nước mưa hay nước ngầm). Ngoài ra, một số chi tiết của thiết bị phải được thay thế định kì như các chi tiết làm bằng kim loại/hợp kim mềm (kẽm, đồng thau, nhôm) hay polymer (cao su thiên nhiên, polyurethane, chất keo,…).
